Deprem sonrasında her birey farklı düzeylerde ve şekillerde belirtiler verir. Bu belirtilerin ilk haftalarda yaşanması normaldir. Bu tepkiler anormal duruma verilen normal tepkilerdir.
Uyku problemleri, yeme alışkanlıklarında değişim, bedensel şikayetlerde artış, endişe, kaygı, korku, tedirginlik, kafa karışıklığı, tepki verememe, duygularınızı hissedememe ya da depreme dair görüntüler, sesler aklınıza gelebilir, çaresizlik hissedilebilir ve daha pek çok farklı duygusal, psikolojik, bedensel ve zihinsel tepkiler veriyor olabilirsiniz.
Duygularımızın farkında olalım
Depremle ilgili yaşadığınız duyguların farkında olun, zaman zaman yaşanan bu durumla ilgili ben ne hissediyorum diye kendinize sorarak, duygularınızı fark edin ve isimlendirin.
Ne kadar zorlayıcı olursa olsun duygularınız ve hissettikleriniz ile ilgili konuşmaktan, paylaşmaktan çekinmeyin. Özellikle küçük yaştaki çocuklarımız depremle ilgili sorular sorabilir ya da kaygı duyabilirler. Öncelikle onları dinleyip anlayabilecekleri şekilde sorularını cevaplayabiliriz. Duygular paylaşıldıkça duygularınızı düzenlemek kolaylaşır.
Uyku Hijyenine dikkat
Beden ve zihin sağlığını korumak için kaliteli bir uyku önemlidir. Belirli bir süre sonra uykusuzluğa bağlı olarak beynin işlevlerinde zayıflıklar meydana gelir ve gerek duygusal tepkilerimizde gerekse düşünme süreçlerimizde olumsuzluklar oluşmaya başlar.
Bir yetişkinin günlük uyku süresi en az 7 saat olmalıdır. Çocuklarda ise bu süre 9-11 saat arasındadır. Özellikle bu günlerde uyku düzenine dikkat edin. Akşam yemeğinden sonra kafein içeren çay, kahve alımını kesin. Uykudan en az 3 saat önce alkol kullanımını bırakın.
Yatağı sadece uyumak için kullanın, TV izleme, telefona bakma, deprem haberlerini takip, bilgisayar oyunu oynama gibi etkinliklerden kaçının. Her zamanki saatinizde yatıp, kalkın. Uyumadan önce bedensel gevşeme hareketlerinde bulunun, kitap okuyun.
Fiziksel aktivite yapalım
Bu süreçte bedensel olarak rahatlamak ve sakinleşmek için yürüyüş yapmak, yorucu olmayan spor aktiviteleri yapmak, yoga yapmak, nefes egzersizleri yapmak gibi fiziksel eyleme dayalı her türlü aktiviteyi günlük olarak yapmaya özen gösterin.
Günlük rutinlerinizdeki alışverişe gitme vb. gibi aktiviteleri devam ettirin. Sevdiklerinizle bol bol fiziksel temasta bulunun, sarılın.
Beslenmemize dikkat edelim
Bu süreçte daha fazla veya daha az yemek yeme isteğinde bulunabilirsiniz. Bunun normal olduğunun farkında olup, bu isteğinizi uygun şekilde düzenleyebilirsiniz. Sağlıklı beslenmeye özen gösterebilirsiniz. Evinizdeki günlük yemek rutinini uygulamanız hem çocuklar hem yetişkinler için önemli.
Sosyal destek alalım
Deprem sonrası yaşadıklarınızla ilgili olarak güvendiğiniz, sevdiğiniz arkadaşlarınız ile birlikte vakit geçirin, görüşün, sohbet edin. Ailenizle birlikte vakit geçirin. Günlük rutinlerinizi sürdürmeye gayret gösterin.
Baş etme yollarımızı fark edelim
Deprem sonrası neleri yapmak size iyi geldi? Sosyal destek çevrenizle, arkadaşlarınız yada güvendiğiniz kişilerle konuşmak, paylaşmak mı? Yaratıcı etkinlikler yapmak mı? Maneviyat ile ilgili aktiviteler mi? Fiziksel etkinlikler mi? Yardım faaliyetlerine katılmak mı? Bilimsel verilere ulaşmak, araştırmak mı? Bunları fark edin ve bu eylemlerin sayısını artırın.
Uzmandan destek isteyelim
Yaşadığınız bu tepkiler on beş gün sonra azalarak değil de aynı şiddette ya da artarak ilerliyorsa, günlük hayatınızı olumsuz etkilemeye başladıysa ise mutlaka bir uzmandan destek isteyin.